माहिती मराठी
मराठी महिने व ऋतू नावे | मराठी महिने नावे | मराठी ऋतू नावे
मराठी महिने व ऋतू नावे
- मराठी महिने नावे
- मराठी ऋतू नावे
मराठी महिने नावे :
1. चैत्र
- वर्षाचा पहिला महिना.
- चैत्र शुद्ध प्रतिपदेला गुढीपाडवा साजरा केला जातो. हा दिवस हिंदू नववर्षाचा प्रारंभ मानला जातो.
- चैत्रात नवचैतन्याचा अनुभव येतो. पाडव्याच्या गुढीसोबत रांगोळ्या, पूजा, व गोडधोड पदार्थांची सजावट होते.
मराठी महिने नावे :
2. वैशाख
- उन्हाळ्याचा प्रारंभ.
- वैशाख शुद्ध तृतीयेला अक्षय तृतीया साजरी केली जाते.
- शेतकरी व लोक ह्या महिन्यात नवे फळ आणि पिकांची पेरणी करतात.
मराठी महिने नावे :
3. ज्येष्ठ
- उष्णता अधिक वाढलेली असते.
- ज्येष्ठ शुद्ध दशमीला गंगा दशहरा साजरा केला जातो.
- ह्या महिन्यात लग्न समारंभ व धार्मिक विधी प्रचलित असतात.
मराठी महिने नावे :
4. आषाढ
- पावसाळ्याचा प्रारंभ.
- आषाढ शुद्ध एकादशीला देवशयनी एकादशी साजरी केली जाते.
- शेतकरी ह्या महिन्यात शेतात पेरणी करतात.
मराठी महिने नावे :
5. श्रावण
- अत्यंत शुभ महिना, पावसाळ्याचा चांगला हंगाम.
- श्रावण शुद्ध पाडव्याला नागपंचमी साजरी होते, तसेच श्रावणी सोमवार व्रत, नारळी पौर्णिमा ह्या महिन्यात येतात.
- ह्या महिन्यात भगवान शिवाची विशेष पूजा केली जाते.
मराठी महिने नावे :
6. भाद्रपद
- ह्या महिन्यात गणेश चतुर्थी साजरी केली जाते, जी महाराष्ट्रातील सर्वात मोठा सण आहे.
- भाद्रपद शुद्ध प्रतिपदा ते अनंत चतुर्दशीपर्यंत गणपतीचे आगमन व विसर्जन साजरे होते.
- घराघरांत व गावागावांत गणेशोत्सवाचे आयोजन केले जाते.
मराठी महिने नावे :
7. आश्विन
- ह्या महिन्यात नवरात्री व दसरा साजरा होतो.
- नवरात्रीच्या नऊ दिवसांत देवीच्या विविध रूपांची पूजा केली जाते.
- दसरा सण हा विजयादशमी म्हणून साजरा केला जातो.
मराठी महिने नावे :
8. कार्तिक
- कार्तिक शुद्ध प्रतिपदेला बलिप्रतिपदा, व लक्ष्मी पूजन, दिवाळी साजरी होते.
- ह्या महिन्यात व्रतवैकल्यांचे विशेष महत्त्व आहे.
- कार्तिक पौर्णिमेला तुलसी विवाह साजरा होतो.
मराठी महिने नावे :
9. मार्गशीर्ष
- ह्या महिन्यात गीता जयंती व दत्त जयंती साजरी केली जाते.
- मार्गशीर्ष शुद्ध प्रतिपदेला पूजा व व्रतवैकल्यांचे आयोजन होते.
मराठी महिने नावे :
10. पौष
- पौष शुद्ध एकादशीला मोक्षदा एकादशी साजरी केली जाते.
- ह्या महिन्यात पौष उत्सव व सूर्यपूजा विशेष महत्त्वाची असते.
मराठी महिने नावे :
11. माघ
- माघ शुद्ध प्रतिपदेला मकर संक्रांत साजरी होते.
- ह्या महिन्यात विविध धार्मिक कार्यक्रम व उत्सव साजरे होतात.
मराठी महिने नावे :
12. फाल्गुन
फाल्गुन शुद्ध पूर्णिमेला होळी व धुलिवंदन साजरे केले जाते.
फाल्गुन महिन्यात रंगांच्या सणाचे विशेष महत्त्व असते.
ह्या बारा मराठी महिन्यांचा आपल्या जीवनातील आणि सांस्कृतिक परंपरांमधील महत्त्व अबाधित आहे. प्रत्येक महिन्यातील सण, उत्सव आणि धार्मिक विधी ह्यामुळे महाराष्ट्राच्या समृद्ध संस्कृतीचे दर्शन घडते.
मराठी ऋतू नावे
मराठी ऋतूंचे हे चक्र आपल्या जीवनातील आणि संस्कृतीतील महत्त्वपूर्ण घटक आहे. प्रत्येक ऋतू निसर्गाच्या विविध रंगांनी, फुलांनी, आणि फळांनी सजलेला असतो. ह्या ऋतूंच्या बदलत्या स्वरूपामुळे आपले जीवन अधिक रंगीत आणि समृद्ध होते. सण, उत्सव, आणि निसर्गाच्या विविध रूपांचा आनंद घेताना आपल्याला ऋतूंच्या या संपूर्ण चक्राचे महत्त्व अधिक जाणवते. मराठी संस्कृतीत ऋतूंचे हे महत्त्व अबाधित आहे, आणि ते आपल्या जीवनाचा अविभाज्य भाग आहेत
भारताच्या विविधतेने नटलेल्या राज्यांपैकी महाराष्ट्र एक आहे. महाराष्ट्राची संस्कृती, परंपरा, आणि धार्मिकता ह्या सगळ्यांमध्ये मराठी महिन्यांचा विशेष महत्त्व आहे. मराठी कॅलेंडर म्हणजेच हिंदू पंचांगानुसार वर्षाचे बारा महिने आहेत. ह्या बारा महिन्यांना आपल्या जीवनात आणि परंपरांमध्ये विशेष स्थान आहे.
भारतीय उपखंडातील महाराष्ट्र राज्य हे विविध ऋतूंच्या सुंदरतेने नटलेले आहे. आपल्या मराठी संस्कृतीत, निसर्गाच्या ह्या विविध रूपांचा आनंद घेताना ऋतूंचे महत्त्व विशेष मानले जाते. भारतातील पारंपरिक पंचांगानुसार वर्षाचे सहा ऋतू आहेत. चला, या सहा मराठी ऋतूंचा थोडक्यात आढावा घेऊया.
मराठी ऋतू नावे
1. वसंत ऋतू (चैत्र-वैशाख)
- हवामान: या काळात हवामान आल्हाददायक असते, गुलाबी थंडी असते, आणि वातावरणात नवे चैतन्य असते.
- निसर्ग: ह्या ऋतूत झाडांना नवीन पालवी फुटते, फुलांचे बहर येतात, आणि निसर्ग नवचैतन्याने भरतो.
- सण: गुढीपाडवा, रामनवमी, हनुमान जयंती, आणि अक्षय तृतीया हे सण या ऋतूत साजरे होतात.
मराठी ऋतू नावे
2. ग्रीष्म ऋतू (ज्येष्ठ-आषाढ)
- हवामान: ह्या काळात तापमान उच्च असते आणि उष्णतेची लाट असते.
- निसर्ग: झाडे पानगळीने रिती होतात, जलसाठे कमी होतात, आणि वातावरण कोरडे होते.
- सण: गंगा दशहरा, शिमगोत्सव, आणि देवशयनी एकादशी हे सण ह्या ऋतूत येतात.
मराठी ऋतू नावे
3. वर्षा ऋतू (श्रावण-भाद्रपद)
- हवामान: या ऋतूत मुसळधार पाऊस पडतो, वातावरण गार आणि आल्हाददायक होते.
- निसर्ग: शेतं हिरवीगार होतात, नद्या आणि तळे तुडुंब भरतात, आणि निसर्गाचा हिरवा गार रंग दिसतो.
- सण: नागपंचमी, श्रावणी सोमवार, रक्षाबंधन, आणि गणेश चतुर्थी हे सण या ऋतूत साजरे होतात.
मराठी ऋतू नावे
4. शरद ऋतू (आश्विन-कार्तिक)
- हवामान: हवामान स्वच्छ आणि आल्हाददायक असते. आकाश निरभ्र असते, आणि रात्री थंडी जाणवते.
- निसर्ग: निसर्गात नवा उत्साह दिसतो, फुलं बहरतात, आणि शेतं पीकांनी सजतात.
- सण: नवरात्री, दसरा, दीपावली, आणि कार्तिकी एकादशी हे सण या ऋतूत येतात.
मराठी ऋतू नावे
5. हेमंत ऋतू (मार्गशीर्ष-पौष)
- हवामान: या काळात थंडी अधिक जाणवते, आणि वातावरणात गारवा असतो.
- निसर्ग: झाडांच्या पानांचा रंग बदलतो, आणि ह्या ऋतूत निसर्ग नवीन रंगात सजतो.
- सण: मार्गशीर्ष शुद्ध एकादशी, गीता जयंती, आणि पौष संक्रांत हे सण ह्या ऋतूत येतात.
मराठी ऋतू नावे
6. शिशिर ऋतू (माघ-फाल्गुन)
- हवामान: ह्या ऋतूत थंडी कमी होते, आणि वातावरणात गारवा टिकून राहतो.
- निसर्ग: झाडे नवीन पानांनी भरतात, आणि निसर्ग नवचैतन्याने सजतो.
- सण: होळी, धुलिवंदन, महाशिवरात्री, आणि होलिकोत्सव हे सण ह्या ऋतूत येतात.